W dniu 30 czerwca 2023 r. odbyło się w Gdańsku VII Forum Młodych Romanistów – 
(…) iuris consulti, quorum summus circa verborum proprietatem labor est (Quint,. Inst. 5, 14, 34) — język prawa i język prawników w Rzymie starożytnym.
Spotkanie otworzył referat dra Jana Andrzejewskiego (UAM) pt. Audytorium historyka prawa (romanisty i nie tylko). Kim jest historyk prawa? Czy romanista jest historykiem prawa? Czy powinniśmy zabiegać o audytorium? – to tylko część z zadanych przez Autora pytań. Na ile romanista powinien utrzymywać więzi z teraźniejszością, czy może ograniczyć się do badania wąskich zagadnień, znanych i interesujących tylko nieliczne grono specjalistów. Czy współczesność trzymamy z dala od historii a historię prawa z dala od współczesności? Naszemu największemu audytorium – studentom, przekazujemy że prawo rzymskie stanowi podstawę współczesnych konstrukcji. Czy prowadząc badania naukowe staramy się dalej uzasadniać tę tezę?
Referat dr Pauliny Święcickiej (UJ) dotyczył kwestii języka prawniczego - Argument z języka powszechnego w interpretacji prawniczej – geneza i ewolucja. Autorka przedstawiła genezę i ewolucję tego argumentu, jak też jego charakterystykę oraz możliwą krytykę. Starożytne jeszcze marzenie o dobrym ustawodawstwie związane jest z postulatem prostoty prawa, jasności i zrozumiałości. Autorka przytoczyła znane wskazówki rzymskich jurystów, podkreślając pogląd Celsusa, iż znajomość ustaw nie polega na znajomości [przyswojeniu sobie] ich słów, ale na rozumieniu ich treści i mocy prawnej. Autorka wskazała na szereg tekstów źródłowych, w których juryści rzymscy dokonując interpretacji czynności prawnych powoływali argument z języka codziennego (usus communis) na poparcie przedstawionego stanowiska. Ciekawe były przykłady definicji, w których juryści używali codziennego prostego języka. Autorka skonstatowała, iż prawo nie istnieje poza językiem, ale język prawniczy – jak wskazuje rzymskie doświadczenie – nie musi być skomplikowany i niezrozumiały dla przeciętnego odbiorcy nie-prawnika.
Dr Karolina Wyrwińska (UJ), krytycznie odniosła się do definicji przedsiębiorcy w prawie polskim - Omnis definitio in iure civili periculosa est? Uwagi na marginesie pojęcia przedsiębiorcy. Przestroga rzymskiego jurysty Iavolenusa okazuje się wciąż aktualna. B. Wróblewski, Język prawny i prawniczy, Kraków 1948, zachęcał wprawdzie do budowania definicji: „naturalnym środkiem techniki języka prawnego, urzeczywistniającej cel skutecznego porozumiewania się z adresatami, jest wprowadzanie definicji i określeń do przepisów”. Jednakże w przypadku definicji przedsiębiorcy postulowany cel komunikacyjny nie został zrealizowany. Istniejące definicje, których jest aż kilkanaście, różne w obrębie rozmaitych gałęzi prawa, wywołują liczne sprzeczności i niekonsekwencje w stosowaniu prawa. Autorka podkreślała porządkujące i wyjaśniające znaczenie dobrego języka prawniczego.
Wybrane gatunki tekstów komunikujących prawo w prawie rzymskim i ich prewencyjny charakter – referat dr Beaty Kowalczyk (UG) wskazywał na wspólne i odmienne role działania poszczególnych źródeł prawodawczych w Rzymie. Autorka potraktowała akt stanowienia prawa jako komunikat mający do odegrania, ze względu na miejsce jego publikacji i rodzaj tekstu odmienną rolę. Precyzja i jawność tekstu budowały szacunek i autorytet dla prawa.
Na właściwości języka prawniczego jako języka technicznego łaciny zwrócił uwagę dr Bartosz Szolc-Nartowski (UG) w referacie - (…) magis ab usu dicendi remota, qualia sunt iurisconsultorum (Quint., Inst., 11, 2, 41) – język prawniczy jako odmiana języka naturalnego. Starożytni dostrzegali, że język i prawo jednoczą ludzi, obywateli. Jednocześnie reguły języka naturalnego ulegają zmianom, podobnie dzieje się także z prawami. Autor przedstawił też zagadnienia interferencji między językiem prawniczym a językiem naturalnym oraz odmian w ramach samego języka prawniczego. Wskazał też na pewne tendencje związane ze zmieniającym się językiem prawniczym i postępem technologicznym, kreśląc wizję języka prawniczego przyszłości.
Dr hab. Michał Wyrwiński (UJ) przedstawił referat pt. Publikacje naukowe w tzw. otwartym dostępie - przejściowa "moda" czy etap w rozwoju dostępu do wiedzy? Autor przedstawił kwestię finansowania nauki i wymogów otwartego dostępu w kontekście Zarządzenia nr 38/2020 Dyrektora Narodowego Centrum Nauki w sprawie ustalenia polityki narodowego centrum nauki dotyczącej otwartego dostępu do publikacji z dnia 27.05.2020 r.
W panelu studenckim mieliśmy dwa bardzo dobrze przyjęte referaty i owoce wydziałowego programu tutoringu.
Pierwszy referat wygłosił pan Hubert Zawadzki pt. Utrata posiadania przez pozwanego skargą windykacyjną – rozwiązania rzymskie i współczesne. Autor przedstawił i omówił bogaty materiał źródłowy dotyczący utraty posiadania w trakcie postepowania windykacyjnego oraz wstąpienia w rolę pozwanego przez osobę, która nie miała przymiotu posiadania rzeczy.
Z kolei pani Milena Kruszewska przedstawiła referat pt. invicem se circumscribere (Paulus, D. 19, 22, 3) – prawne granice negocjacji stron kontraktów emptio venditio i locatio conductio. Ograniczając problematykę do okresu prawa klasycznego Autorka na tle społecznych i ekonomicznych uwarunkowań zaprezentowała zagadnienie granic dopuszczalności wzajemnego podchodzenia się stron.
Konferencja stanowiła platformę do dyskusji, w których podkreślano m.in. trwałe znaczenie prawa rzymskiego we współczesnym dyskursie prawniczym. Różnorodne wystąpienia, prezentowane zarówno przez doświadczonych uczonych, jak i przez studentów, potwierdziły wartość dalszych badań w tej dziedzinie. Spotkanie zakończyło się zaproszeniem uczestników do udziału w przyszłorocznej edycji forum. Pod wpływem sugestii płynących ze strony uczestników, organizatorzy podjęli decyzję o przekształceniu wydarzenia w cykliczne seminarium, którego formuła pozwoli na uczestnictwo wszystkich polskich badaczy prawa rzymskiego – niezależnie od stopnia zaawansowania kariery akademickiej.
Relacja w formie skróconej ukazała się na stronie WPiA UG: https://prawo.ug.edu.pl/news/113912/relacja-vii-ogolnopolskie-forum-mlodych-romanistow